Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ ΣΕ ΝΕΑΡΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ

Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά, επιστημονικές μελέτες αναφέρονται στην αξία του ύπνου για τους αθλητές. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, που όλο και περισσότεροι επαγγελματίες του αθλητισμού τονίζουν τον ρόλο του ως την κρίσιμη “λεπτομέρεια” που μπορεί να κάνει τη διαφορά στο κομμάτι της απόδοσης, αλλά και στη μεγιστοποίηση της αποκατάστασης ενός αθλητή. Παρόλα αυτά, λόγω και των “υποχρεώσεων” της καθημερινότητας (σχολείο, προπονήσεις, φροντιστήρια κλπ) η πλειονότητα των αθλητών δεν αναγνωρίζει τη σημασία του. Οι συστάσεις αναφέρουν ότι απαιτούνται 8 με 9 ώρες τουλάχιστον αποτελεσματικού βραδινού ύπνου για την ουσιαστική ξεκούραση του οργανισμού και την αναπλήρωση όλης της χαμένης ενέργειας κατά την προπόνηση. Προφανώς όσο πιο έντονη και δύσκολη είναι η προπόνηση, τόσο και σημαντικότερος είναι ο ύπνος. Μέσα σε αυτές τις ώρες ολοκληρώνονται φυσιολογικές-ορμονικές λειτουργίες κρίσιμες για τον οργανισμό. Ενδεικτικά, μέσα από έναν βαθύ και ποιοτικό ύπνο απελευθερώνεται η αυξητική ορμόνη, η οποία όπως λέει και το όνομά της, παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και αποκατάσταση των μυών, στην ενίσχυση του οστικού συστήματος, καθώς και στο κάψιμο του λίπους. Αντίστοιχα, εκκρίνεται και σε υψηλό βαθμό και η τεστοστερόνη, ορμόνη η οποία μεταξύ άλλων, ενισχύει τη μυϊκή αποκατάσταση και συμβάλει στη μυϊκή υπερτροφία. Τέλος, κατά τη διάρκεια του ύπνου, ρυθμίζεται και η έκκριση της κορτιζόλης, γνωστή και ως «η ορμόνη του στρες». Η κορτιζόλη είναι δείκτης μυϊκής καταπόνησης, και εκκρίνεται για παρατεταμένο χρονικό διάστημα όταν ο ύπνος είναι λίγος ή μή ποιοτικός, προκαλώντας πιθανώς μεσό-μακροπρόθεσμα, εξασθένιση του ανοσοποιητικού και αυξημένες πιθανότητες κόπωσης και τραυματισμών. Διατροφικά tips που μπορούν να ενισχύσουν τη διαδικασία του ύπνου, είναι: η κατανάλωση υδατανθρακούχων γευμάτων (ζυμαρικά) ως βραδινών, με την ταυτόχρονη παρουσία πρωτεϊνούχων τροφίμων, πλούσιων σε τρυπτοφάνη (πχ. γάλα, γαλοπούλα, κοτόπουλο, αυγά), ενώ αντιθέτως, θα πρέπει να αποφεύγονται προ ύπνου, τροφές υψηλές σε λιπαρά, καθώς και η κατανάλωση καφεΐνης μετά τις απογευματινές ώρες. Πρέπει συνεπώς να γίνει πλήρως κατανοητό, ότι όλα τα βιολογικά συστήματα του ανθρώπου, έχουν προγραμματιστεί να απαιτούν τον ύπνο για να λειτουργήσουν επαρκώς. Και ότι ο ύπνος είναι εξίσου σημαντικός όσο και η προπόνηση και η διατροφή για έναν αθλητή.

Γιάννης Αρναούτης MSc, Ph.D Διδάκτωρ και Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Διαιτολογίας-Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο